Lessen voor geestelijk leiders


Stress bij vrouwen van oudsten en leiders

Deel je altijd automatisch in de bediening?
In deze tijd komt het regelmatig voor dat bij de keuze van gemeente leiders, de voorkeur wordt gegeven aan een voorganger of oudste-echtpaar. Het is ook min of meer een trend geworden, dat men liever leiders-echtparen in de evangelie gemeente heeft, mannen en vrouwen die vooral elkaars gelijke zijn in de bediening. Vaak worden voorgangers- vrouwen beschouwd als een soort co-pastors in de gemeente. De man is dan de leider en de vrouw als co-pastor deelt ook in het leiderschap binnen de gemeente. Op zichzelf is daar niets mis mee, een voorgangersvrouw kan samen met haar man prima de bediening delen, mits God hen beiden daarvoor ook geroepen heeft.

Alleen tegenwoordig gaat men ten onrechte er steeds vanuit, dat het gewoon zo hoort, dat vrouwen van voorgangers of oudsten delen in de bediening van hun man. Het is de vraag of dit op deze manier door God zo bedoeld is.

Te hoge verwachtingen.
Uit ervaring weten we dat men in de gemeente, van de vrouw van een leider, soms te hoge verwachtingen heeft, die ze dan achteraf niet waar kan maken. Niet zelden raakt zo iemand overbelast, ontstaat er stress, met als gevolg lichamelijk klachten en uiteindelijk een burn-out. Als je een voorgangersvrouw bent, klinkt dat wellicht als een belangrijke titel. Maar als de taken die we denken te moeten doen en verantwoordelijkheden die we op ons nemen teveel worden, dan is het heel vaak een leven met veel stress en spanning.

De reden hoeft nog niet altijd te zijn, dat de vrouw van de leider de bekwaamheden of de gaven mist, voor de geestelijk taken die van haar verwacht worden. Maar het is veel meer, dat ze naast al haar taken in de gemeente, ook nog beschikbaar moeten zijn voor haar gezin en niet te vergeten haar man, die ze tenminste geestelijk zal moeten ondersteunen. Het komt ook niet zelden voor, dat men daarbij nog een extra baan heeft, omdat de inkomsten vanuit de gemeente te laag zijn.

De vrouw van een voorganger heeft een heel bijzondere rol in de gemeente en in het leven van haar man. Je bent de vrouw van een verantwoordelijke in de gemeente en hierdoor speel je een bepaalde rol. Maar God verwacht in de eerste plaats om goed voor jezelf, je echtgenoot en je gezin te zorgen. Dit komt op de eerste plaats, de rest is wel nodig, maar komt op de tweede plaats.

Is het altijd nodig dat echtparen delen in de bediening?
Natuurlijk is het prachtig als zowel de man als de vrouw, als echtpaar dus, door God geroepen zijn in dezelfde bediening. Een voorbeeld in de Bijbel is het echtpaar Aquila en Priscilla die enige tijd met Paulus samen werkte en die later samen een huisgemeente hadden 1 Kor.16:19. In het boek Handelingen hoofdstuk 18, worden Priscilla en Aquila voorgesteld als trouwe dienstknechten van God, die ook beiden onderwijzend bezig waren. Priscilla en Aquila namen Apollos op in hun huis en beiden onderwezen ze hem. Er staat, 'ze legden het Woord van God nauwkeuriger aan hem uit' (Handelingen 18:26).

Het is ook beslist een grote zegen, als God het mogelijk heeft gemaakt, dat je als man en vrouw samen geroepen bent tot dezelfde bediening. Er zijn veel voordelen op te noemen, zoals: zij kunnen elkaars raadgevers zijn, want ze voelen als geen ander aan waar de ander mee zit, ze werken immers in dezelfde bediening. Ook kunnen ze elkaar ondersteunen, in de zin van: aanvullen en indien nodig taken van elkaar overnemen. Ze kunnen elkaar a.h.w. op bepaalde momenten vertegenwoordigen in de gemeente. Het gebed voor de bediening kan veel dieper en intenser zijn, want je bent beide met dezelfde roeping bezig en je hebt (als het goed is) daar ook beide een zalving van de heilige Geest voor ontvangen.

Maar… er zijn beslist ook beperkingen.
De relatie zal erg hecht moeten zijn, anders heeft dat direct invloed om het werk in de gemeente. Meningsverschillen die in elke relatie voorkomen en die niet snel worden opgelost, kunnen in sommige gevallen die bediening zodanig beïnvloeden, dat men zelfs niet verder meer kan in het werk. Daarbij moeten we niet vergeten dat we met een gevaarlijk vijand te maken hebben. Satan zal alles doen om het werk van God te beschadigen en hij begint bijna altijd bij de leiding van de gemeente. Satan zal daarom vast en zeker proberen om leidersechtparen uit elkaar te spelen en hij is een meester in verdeeldheid zaaien. Leiders echtparen die daar niet alert op zijn gaan absoluut vroeg of laat onderuit, met als gevolg grote schade in de gemeente.

Daarbij komt dat bij belangrijke besluiten die genomen moeten worden in de gemeente, het mogelijk is dat een echtpaar elkaar steunt alleen uit loyaliteit, men is dus niet objectief. En zelf als dat toch niet zo is, heeft men op z'n minst de schijn tegen.

In ieder geval is het Bijbels gezien beslist geen automatisme, dat de vrouw altijd op voet van gelijkheid deelt in de bediening van haar man. Er is zelfs geen enkele Bijbelse grond om dit op deze manier zo te zien. Laat ons ook niet vergeten dat hier geen sprake van was, bij de roeping van de apostelen door Jezus zelf en dat ook de grootste apostel van het Nieuwe Testament, namelijk Paulus, nu juist niet gehuwd was. Hij gaat zelfs nog verder en raadt ongehuwden aan om, indien mogelijk, liever zoals hij ongehuwd te blijven (1 Kor.7:7,8).

Verschil in bediening, gehuwde of ongehuwde vrouw.
Er is wel enig onderscheid tussen vrouwen met een roeping die gehuwd zijn en vrouwen die nog ongehuwd zijn. God roept zowel mannen als vrouwen in Zijn dienst en er is dus ook in principe voor vrouwen, Bijbels gezien geen enkele beperking om God te dienen. Vrouwen kunnen net als mannen actief zijn in het geven van getuigenissen, bidden met zieken en gebondenen, bidden in de gemeente en profeteren. Waar het mogelijk is kunnen ze ook onderricht geven over speciale onderwerpen uit de Bijbel, kinderwerk doen, het leiden van bidstonden, onderwijs geven aan vrouwengroepen, leiding geven aan evangelisatie en aan zending.

Toch niet dezelfde vrijheid.
Maar tegelijk hebben gehuwde vrouwen van voorgangers en oudsten, toch niet dezelfde vrijheid die ongehuwde vrouwen hebben. Want de gehuwde vrouw heeft in de eerste plaats de roeping van God, om in het huwelijk haar man tot een hulp te zijn. Dat geldt op het natuurlijke vlak, maar ook op het geestelijke vlak, dus zoals in dit geval waar het gaat om het ondersteunen van de bediening van haar man.

Lees Gen.2:18 het verhaal van het eerste mensenpaar. 'Ook had de Here God gesproken: Het is niet goed dat de mens alleen zij; Ik zal hem daarom een hulp maken… .'

Hierdoor is het duidelijk dat er verschil is tussen gehuwde vrouwen in de bediening en ongehuwde vrouwen.
Er zijn duidelijk beperkingen aan de bediening van een voorgangersvrouw, omdat ze rekening moet houden met de bediening van haar man. Haar belangrijkste roeping is toch, om haar man in zijn bediening terzijde te staan. Ze kent hem als geen ander, naast overwinning en zegen in de bediening, voelt ze ook zijn teleurstellingen en strijd en ze weet van zijn zwakheden. Als het goed is, is zij ook degene die eerlijk en onbevooroordeeld luistert naar de preken van haar man, om dan vervolgens zo nodig opbouwende kritiek te geven, waar hij alleen maar z'n voordeel mee kan doen. Waar anderen soms wat terughoudend zijn in het geven van kritiek, zal zij dat gemakkelijker wel kunnen doen, omdat ze in een andere relatie met hem staat. Hiermee helpt ze hem ook, want het is voor iedereen goed om af en toe een spiegel voor zich te hebben. Dat leert ons kritisch naar onszelf te kijken en daar leren we alleen maar van.

Verschil in gezagsverhouding.
Als de vrouw een bepaalde leidinggevende taak in de gemeente vervult, gaat dit per definitie niet tegen Gods bedoeling in. Wanneer God haar met geestelijke gaven toerust, kan er van onze kant geen bezwaren zijn, dat zij die ook zal gebruiken in de gemeente. In het lichaam van Christus zijn mannen en vrouwen immers gelijk (Gal.3:26-28). Maar er is toch wel verschil in gezag wanneer een vrouw gehuwd is. Wanneer een getrouwde vrouw een leidende positie in de gemeente inneemt, mag dit Bijbels gezien nooit boven het gezag van haar man uitgaan. Onder andere om die reden leert Paulus ons in 1 Tim. 2:11-12, dat het de vrouw niet is toegestaan om onderwijs te geven, met de bedoeling dat ze geen gezag uitoefent boven haar man.

We moeten dit op de volgende manier opvatten. In de gemeente heeft God verschillende rollen gegeven aan mannen en vrouwen, het is dus niet automatisch altijd hetzelfde. De apostel Paulus legt vrouwen de beperking op om niet te dienen in een taak, waardoor zij gezag over hun man zouden hebben. Dit sluit met name uit, dat gehuwde vrouwen van voorgangers in de gemeente, op dezelfde manier dienen als hun man, of ook, in de plaats van haar man de leiding hebben in de gemeente.

Gehuwde vrouwen van geestelijk leiders, zijn m.a.w. voorbestemd om een minder gezaghebbende rol in te hebben in de gemeente. Dit maakt deze vrouwen niet minder belangrijk, zeer zeker niet, maar geeft hen de mogelijkheid om zich op zaken te concentreren die in overeenstemming zijn met de manier waarop God hen van talenten en gaven heeft voorzien. Vrouwen van leiders zijn in de eerste plaats geroepen om te dienen naast hun man en niet voor hem uit.

God heeft dit zo niet gewild.
Vrouwen van voorgangers en oudsten die deze volgorde negeren, hebben vaak een veel te zware last te dragen. God heeft dit in ieder geval niet zo gewild. Sommige voorgangersvrouwen nemen ook nog deel aan het oudstenraad in de gemeente of ze zijn er in ieder geval bij aanwezig. Ze worden vaak beschouwd als een integraal onderdeel van het "pakket" wanneer de voorganger wordt ingezegend.

Het gevolg is dat veel voorgangersvrouwen het gevoel hebben dat ze het werk niet aankunnen en raken hierdoor ontmoedigd. Wanneer zij de verwachtingen van de gemeente te hoog vinden, besluit men soms om dan maar gewoon thuis te blijven. Dat wil zeggen, uit het gezichtsveld van de gemeente en gewoon weer "jezelf zijn", buiten het bereik van het kritische oog van de leden van de gemeente. Voorgangersvrouwen hebben net zo veel met ontmoediging en "burnout" te maken als de voorgangers of oudsten zelf.

Tekenen waar we op moeten letten.
Het gaat soms lange tijd goed, maar na enige tijd volgt er in aantal gevallen spanningen en vermoeidheid, vanwege stress en soms een burn-out. Een bediening in een gemeente is nu eenmaal een emotioneel zware taak, waardoor het nodig is om tijden van rust en ontspanning te hebben, naast extra tijd voor gebed om de wil van God te zoeken en je geestelijk voor te bereiden voor het werk in de gemeente. Is hier geen tijd voor, dan worden we langzaam maar zeker uitgeperst als een citroen. Onze energie raakt op en we hebben niet de gelegenheid om bij te tanken.

Je kan op de weg zijn naar een burn-out als je de volgende dingen herkent:
    1. Je voelt je al lange tijd uitgeput en moe en het lijkt wel of je niet meer kan uitrusten.
    2. Je ontdekt dat je niet meer jezelf bent, het lijkt wel of je een rol speelt in de gemeente.
    3. Je ziet steeds meer tegen de taken die je hebt op, het liefste zou je er mee stoppen.
    4. Je voelt je niet gewaardeerd, feitelijk is er geen reden voor, maar toch voelt het zo.
    5. Je ontdekt dat je zonder goede reden negatief denkt over het werk in de gemeente.


Hoe kunt je een burn-out voorkomen.
    1. In de eerste plaats door het stellen van prioriteiten om stress te voorkomen. Hou vooral de grenzen van je mogelijkheden goed in de gaten en leer op tijd 'nee' te zeggen.
    2. Dit is belangrijk. Ga niet staan op een plaats waar God je niet geroepen heeft. Een voorgangers vrouw heeft niet automatisch dezelfde roeping als haar man. Haar eerste roeping is om het werk van haar man zodanig te ondersteunen, dat hij verder kan.
    3. Besteed dagelijks voldoende tijd in je relatie met God, neem tijd voor gebed.
    4. Neem op tijd een pauze om na te denken, rust te nemen, te ontspannen en zo nodig te genezen.
    5. Praat regelmatig met iemand die je vertrouwt en die geestelijk is en waar je mee kunt bidden.
    6. Het is belangrijk voor leiders-echtparen om beiden te zorgen voor evenwicht in de bediening en in het huwelijk. Maar al te vaak, kan een voorganger zo druk zijn met het geven aan anderen, dat hij het gezinsleven en intimiteit met zijn vrouw verwaarloost. Bidt samen elke dag, neem daar tijd voor.
    7. Soms is het noodzakelijk om samen te strijden in het gebed totdat de overwinning komt. Sommige dingen worden nu eenmaal alleen bereikt door middel van gebed en vasten. Mat.17:21.
    8. Wees vooral echt en probeer niet toch te voldoen aan al de verwachtingen van anderen, als het gewoon niet gaat. Mensen in de gemeente plaatsen vaak de voorganger en zijn gezin automatisch op een voetstuk. Het is niet erg als mensen zien, dat je ook gewoon mens bent. Dan zullen ze ook meer begrip hebben, dat je aan sommige verwachtingen niet kan voldoen.


HH

Advies nodig? Mail ons gerust (zie contact), we gaan er discreet mee om en u krijgt altijd binnen twee dagen antwoord.